HAYATIMIZI YÖNETEN ARA İNANÇ VE TEMEL İNANÇLAR NEDİR?

Ara inançlar kişilerin hayata karşı koyduğu kurallar, varsayımlardır. Ara inançlar her insanda vardır. Kişilerin ara inançları işlevli olduğu gibi işlevsiz de olabilir. Eğer kişinin ara inançları sağlıksız/olumsuz/işlevsiz ise kişi hayatında problemler yaşamaya başlar. Sıkı sıkıya tutunduğu bu ara inançların değişimleri olumsuz otomatik düşünce kadar kolay değildir. Zamanla değişmektedir. Bazen sadece bir tane ara inancı psikoterapide haftalar boyunca çalışırız.

Ara inançlar –meli/-malı ifadeleri çok fazla içerir ya da ‘’Eğer ……… ise ………dır.’’ şeklinde de ifade edilir.

Ara inançlara örnekler verilecek olursa:

‘’Bir erkek kibar olmalı.’’
‘’Her zaman güçlü olmalıyım.’’
‘’ Her zaman kaygımı kontrol altında tutabilmeliyim.’’
‘’ Eğer birisine hayır dersem yardımsever bir insan olmam.’’
‘’ Eğer eşim eve geç geliyorsa bu artık beni sevmediği anlamına gelir.’’

Bilişsel davranışçı terapi olumsuz otomatik düşüncelerden sonra ara inançlara odaklanır. Terapist kişinin ara inançlarındaki bilişsel çarpıtmaları bulup sorgular ve danışana bunu fark ettirmeye çalışır.

Ara inançlar ve temel inançlar

Temel inançlar daha çok erken çocukluk döneminde oluşur. Daha çok ailenin ve çevrenin etkisiyle oluşan bir nevi şemalardır. Kişinin işlevsiz temel inançları çok derindedir ve değiştirmek zaman alır.

Temel inançlara örnek olarak şunlar verilebilir:
- Yetersizlik
- Başarısızlık
- Mükemmeliyetçilik
- Değersizlik

Bilişsel davranışçı terapide ilk önce olumsuz otomatik düşünceler daha sonra ara inançlar en sonra da temel inançlar çalışılmaktadır.

Danışanlar psikoterapide olumsuz otomatik düşünce ve ara inançları çalıştıktan sonra kendilerini iyi hissedip psikoterapi sürecini yarıda kesebilmektedirler. Ancak temel inançlar çalışılmadığı için hayatlarına başka bir stres faktörü girdiğinde işte o zaman sürecin başına geri dönebilmektedirler. Bu sebepten temel inançları çalışmak önem teşkil etmektedir.